Do các ca nhiễm COVID-19 ngày một tăng lên, kể cả trong công đồng và khu bệnh viện thu dung/ khu cách ly, ngành Y tế đã đưa ra phương pháp xét nghiệm tích hợp COVID-19 tại chỗ (Point-of-care Test, POCT) nhằm giảm thiểu thời gian phân tích và trả kết quả. Vậy đặc điểm của phương pháp này là gì?
I. Định nghĩa Xét nghiệm tại điểm chăm sóc (POCT)
- POCT được hiểu là các xét nghiệm chẩn đoán được thực hiện tại hoặc gần nơi lấy mẫu bệnh phẩm và chúng cung cấp kết quả trong vòng vài phút chứ không phải vài giờ. Đây có thể là các xét nghiệm khuếch đại acid nucleic (Nucleic Acid Amplification Test-NAAT), kháng nguyên hoặc kháng thể.
- Do POCT có thể xuất kết quả chỉ trong vài phút tùy loại, nên loại hình xét nghiệm này đang được dùng để chẩn đoán hiện tại hoặc phát hiện các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 trong quá khứ ở các cơ sở khác nhau, chẳng hạn như:
- Văn phòng bác sĩ
- Cơ sở chăm sóc khẩn cấp, hiệu thuốc
- Phòng khám sức khỏe trường học
- Cơ sở chăm sóc dài hạn, viện dưỡng lão
- Các địa điểm tạm thời: các chốt chặn kiểm dịch
II. Các phương pháp xét nghiệm được sử dụng khi áp dụng POCT
- Theo khuyến cáo của Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), các xét nghiệm được sử dụng có gắn nhãn “W” (Waived) và phòng thí nghiệm/ các địa điểm tổ chức POCT phải tuân theo hướng dẫn nghiêm ngặt.
- Tất cả các xét nghiệm được FDA cho phép đối với nhiễm trùng SARS-CoV-2 hiện tại đều được sử dụng cho những người có triệu chứng.
- Tuy nhiên, các phương pháp xét nghiệm dành cho người mắc COVID-19 không triệu chứng cần được triển khai nhanh trong trường hợp khẩn cấp khi dịch bệnh đang diễn biến phức tạp như hiện nay.
III. Thu thập và xử lý mẫu tại điểm chăm sóc và xét nghiệm nhanh
- Mỗi phương thức xét nghiệm được phép sử dụng tại địa điểm chăm sóc đã được kiểm định chặt chẽ và chỉ nên sử dụng các loại xét nghiệm đó.
- Việc thu thập và xử lý mẫu thích hợp là rất quan trọng đối với tất cả các xét nghiệm COVID-19, mẫu không được thu thập hoặc xử lý đúng cách có thể dẫn đến kết quả xét nghiệm không chính xác hoặc không đáng tin cậy.
- Nhân viên thực hiện lấy mẫu xét nghiệm hoặc làm việc trong phạm vi 2 mét xung quanh bệnh nhân nghi ngờ bị nhiễm SARS-CoV-2 phải được liên tục khử trùng và sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân, nhu khẩu trang N95, mặt nạ, kính bảo hộ, găng tay và áo choàng phòng thí nghiệm.
- Đối với nhân viên xử lý bệnh phẩm nhưng không tham gia trực tiếp vào việc thu thập và không làm việc trong vòng 2 mét với bệnh nhân, hãy tuân theo các Biện pháp Phòng ngừa Tiêu chuẩn. Nhân viên luôn luôn đeo khẩu trang vải, khẩu trang hoặc mặt nạ phòng độc vừa vặn khi ở điểm chăm sóc nơi thử nghiệm đang được thực hiện.
- Khử trùng các bề mặt trong vòng 2 mét xung quanh khu vực lấy và xử lý mẫu trước, trong và sau khi thử nghiệm và vào những thời điểm sau:
+ Trước khi thử nghiệm bắt đầu mỗi ngày
+ Giữa mỗi lần lấy mẫu mới hoặc ít nhất 1 tiếng/lần
+ Trong trường hợp mẫu vật bị tràn hoặc bắn tung tóe
+ Vào cuối mỗi ngày kiểm tra
IV. Các bước cần thực hiện khi thực hiện xét nghiệm POCT
- Trước khi lấy mẫu
- Thực hiện đánh giá rủi ro để xác định những gì có thể xảy ra, chẳng hạn như hít thở vật liệu lây nhiễm hoặc chạm vào các đồ vật và bề mặt bị ô nhiễm.
- Luôn dùng găng tay mới giữa mỗi lần lấy mẫu để tránh lây nhiễm chéo. Các dụng cụ lấy mẫu chỉ dùng 1 lần rồi bỏ đi.
- Lưu trữ dụng cụ lấy mẫu theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Không sử dụng dụng cụ hết hạn hoặc có dấu hiệu hư hỏng ngoại quan. Mở túi chứa mẫu ra nên sử dụng ngay, không để dụng cụ tiếp xúc lâu với không khí.
- Dán nhãn người được xét nghiệm với mẫu cụ thể để tránh sai sót kết quả.
- Khi chuyển mẫu từ khu vực thu thập sang khu vực xét nghiệm, hãy làm theo các hướng dẫn về xét nghiệm tại điểm chăm sóc được sử dụng.
- Trong quá trình lấy mẫu
- Thực hiện lấy mẫu theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Thực hiện kiểm soát chất lượng thường xuyên và hiệu chuẩn thiết bị, nếu có. xác định và khắc phục các vấn đề trước khi tiến hành xét nghiệm bệnh nhân.
- Khi xử lý liên tiếp nhiều mẫu thử theo lô, hãy đảm bảo thời gian thích hợp cho từng mẫu và từng bước của quy trình thử nghiệm, theo quy định của nhà sản xuất thử nghiệm. Để tránh lây nhiễm chéo, hãy thay găng tay trước khi đưa mẫu mới vào thiết bị thử nghiệm.
- Sau khi xét nghiệm
- Chỉ ghi nhận kết quả trong khoảng thời gian được chỉ định trong hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Khử trùng thiết bị sau mỗi lần sử dụng bằng chất khử trùng có độ pha loãng, thời gian tiếp xúc thích hợp và xử lý an toàn.
- Xử lý chất thải phòng thí nghiệm từ việc xét nghiệm các mẫu SARS-CoV-2 theo cách giống như tất cả các chất thải nguy hiểm sinh học khác trong phòng thí nghiệm.
Nguồn bài:
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/lab/point-of-care-testing.html
- https://www.pulmonologyadvisor.com/home/topics/lung-infection/covid-19-molecular-point-of-care-vs-pcr-testing-reduces-time-to-results/
EN