I. Tổng quan về virus corona (Covid-19)
– Corona là chủng virus được biết đến lần đầu tiên vào năm 1930 và được phát hiện trên gia cầm. Virus Corona gây ra các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa, gan và thần kinh động vật. Người ta tìm ra 7 chủng virus Corona gây bệnh ở người, với triệu chứng thông thường nhất là cảm lạnh.
– Hiện tại, toàn thế giới công bố có 3 trong 7 loại virus Corona gây bệnh hô hấp cấp ở người và bùng phát thành đại dịch từ những năm 2000, cụ thể như sau:
- MERS-CoV: được xác định năm 2012, gây ra Hội chứng hô hấp cấp Trung Đông (MERS)
- SARS-CoV: gây ra đại dịch Hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng (SARS) vào năm 2002
- SARS-CoV-2: gây ra đại dịch COVID-19, hiện đang hoành hành khắp các vùng quốc gia và lãnh thổ với hàng trăm triệu ca mắc và hàng triệu ca tử vong.
II. SARS-CoV-2 và dịch COVID-19
– COVID-19 được xác định lần đầu tiên vào cuối năm 2019 tại một chợ hải sản ở thành phố Vũ Hán. Khả năng lây nhiễm của COVID-19 rất mạnh mẽ thông qua đường giọt bắn, đường tiếp xúc…COVID-19 là dịch bệnh nguy hiểm nhất hiện nay vì virus SARS-CoV-2 biến chủng phức tạp, lây lan nhanh và làm dịch bệnh khó kiểm soát hơn.
– Đã có vắc-xin phòng dịch COVID-19. Thế nhưng việc phân bổ vắc-xin không đều trên thế giới, nhất là tại các nước đang phát triển cùng với sự bùng phát của các biến chủng mới làm dịch bệnh lan rộng, tái nhiễm và gây khó khăn cho việc dập dịch toàn cầu.
III. Đại dịch MERS-CoV
– Một đại dịch khác do virus corona gây ra chính là dịch MERS-CoV, bùng phát vào năm 2012 tại Saudi Arabia.
– Thời gian ủ bệnh là 5 ngày. Tuy tổng số ca mắc toàn cầu chỉ khỏng 2500 người, nhưng đã có 858 trường hợp tử vong với tỉ lệ 34.4%.
– Không có vaccine cho dịch MERS-CoV. Để giúp ngăn ngừa lây lan từ các trường hợp nghi nhiễm, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cần phải sử dụng các biện pháp phòng ngừa tiêu chuẩn, tiếp xúc và theo đường không khí
– WHO và các tổ chức y tế khác đã ước tính rằng, các trường hợp MERS và tử vong trên toàn cầu đã giảm kể từ năm 2016. Điều này cho thấy dịch MERS-CoV có thể đã được ngăn chặn nhờ sự nỗ lực tăng tốc trên toàn cầu trong công tác phát hiện sớm nhiễm trùng và giảm lây lan.
III. Đại dịch SARS
– SARS-CoV lần đầu tiên được phát hiện ở tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc vào tháng 11 năm 2002 và sau đó lan rộng đến > 30 quốc gia. Trong đợt bùng phát dịch này, > 8000 trường hợp đã được báo cáo trên toàn thế giới, với 774 trường hợp tử vong (khoảng 10% tỷ lệ tử vong theo trường hợp, thay đổi đáng kể theo độ tuổi, từ < 1% số trường hợp ở những người ≤ 24tuổi đến > 50% ở những người ≥ 65 tuổi).
– Đợt bùng phát dịch này đã lắng xuống và không có trường hợp mới nào được xác định kể từ năm 2004.
– Mặc dù không có trường hợp mới nào được báo cáo kể từ năm 2004, không nên xem xét loại bỏ SARS vì virus gây bệnh có một ổ nguồn từ động vật mà từ đó có thể hình dụng việc tái xuất hiện trở lại của virus này.
IV. Tổng kết
– Virus Corona là một chủng virus đáng lo ngại vì những chủng Corona gây bệnh ở người đều trở thành những đại dịch lớn với tỉ lệ tử vong nhất định. Vậy nên, việc liên tục tìm hiểu về các chủng virus là việc cấp bách để đưa ra các cảnh báo sức khỏe cho nhân loại.
– Dịch COVID-19 là một dịch bệnh nguy hiểm vì đã và đang xuất hiện các biến chủng mới nguy hiểm (Beta, Delta, Lambda…) có sức lây lan nhanh hơn SARS-CoV-2 rất nhiều. Do đó, cần đề cao ý thức bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng, tuân thủ 5K và không chủ quan phòng dịch.
EN