Phương pháp đếm tế bào dòng chảy là một phương pháp được sử dụng trong phòng thí nghiệm để phát hiện, xác định và đếm các tế bào cụ thể. Phương pháp này cũng có thể xác định các thành phần cụ thể trong tế bào. Thông tin này dựa trên các đặc điểm vật lý và/hoặc các dấu hiệu gọi là kháng nguyên trên bề mặt tế bào hoặc các đặc tính riêng biệt đối với loại tế bào đó. Phương pháp này có thể được sử dụng để đánh giá các tế bào từ máu, tủy xương, dịch cơ thể như dịch não tủy (CSF) hoặc khối u.
I. Cách tiến hành
- Một mẫu tế bào được huyền phù vào trong dung dịch.
- Trước khi tiến hành xét nghiệm và tùy thuộc vào các tế bào được phân tích, mẫu có thể được xử lý bằng thuốc nhuộm đặc biệt để xác định thêm các loại tế bào phụ khác. Thuốc nhuộm (fluorochromes) được sử dụng sẽ gắn vào các kháng thể đơn dòng liên kết với các tế bào đặc hiệu hoặc các thành phần chính của tế bào.
- Mẫu chứa các tế bào đi qua một thiết bị gọi là máy đếm tế bào dòng chảy.
- Trong thiết bị, dung dịch chứa các tế bào đã được huyền phù sẽ đi qua các kênh rất hẹp để các tế bào được sắp xếp thành một hàng duy nhất khi chúng đi qua (các) máy dò. Điều này được thực hiện với tốc độ cao (hàng trăm đến hàng nghìn tế bào mỗi giây).
- Máy đếm tế bào dòng chảy chứa một hoặc nhiều tia laser và một loạt máy dò hình ảnh có thể xác định một số đặc điểm riêng biệt cho các loại tế bào khác nhau. Hệ thống huyền phù tế bào đơn tạo ra các hiện tượng tán xạ ánh sáng riêng biệt xảy ra khi mỗi tế bào đi qua chùm tia sáng laser. Những quá trình này là đặc trưng cho kích thước và hình dạng của tế bào, cũng như cường độ của tín hiệu được tạo ra bởi thuốc nhuộm cụ thể, do đó tạo ra các mẫu tương ứng với các loại tế bào.
- Các tín hiệu từ các máy dò được khuếch đại và gửi đến một máy tính. Chúng được chuyển đổi thành các bản đọc kỹ thuật số hiển thị trên màn hình máy tính hoặc trong bản in.
- Dữ liệu thường được hiển thị dưới dạng đồ thị.
Phương pháp phân tích này cho phép đánh giá các loại và số lượng tế bào trong mẫu. Máy đếm tế bào dòng chảy đủ nhạy để phân tích các tế bào hoặc các hạt có đường kính nhỏ bằng một micrômet (kích thước bằng 1/5 sợi tóc người) và có thể được thực hiện trên các kích thước mẫu tương đối nhỏ. Hàng nghìn tế bào có thể được đếm và phân tích trong vài phút, cung cấp hình ảnh chính xác cao về thành phần tế bào của bất kỳ mô hoặc mẫu dịch cơ thể nào.
Một chức năng bổ sung của máy đếm tế bào dòng chảy là khả năng phân tách vật lý các loại tế bào riêng biệt dựa trên các đặc điểm đã đề cập ở trên. Khi một mẫu đi qua đèn laser và máy dò hình ảnh, một điện tích sẽ gắn với các tế bào mong muốn. Điều này xảy ra khi một dung dịch mẫu bị vỡ thành các giọt tích điện dương hoặc âm và sau đó bị lệch hướng bởi các tấm xoay chiều tích điện trái dấu. Các tế bào mong muốn sau đó có thể được thu thập bằng cách vật lý vào các bình riêng biệt để thử nghiệm thêm.
II. Ứng dụng
Phương pháp đếm tế bào dòng chảy đã có từ vài thập kỷ trước và được điều chỉnh để sử dụng trong nhiều lĩnh vực thử nghiệm lâm sàng. Dưới đây chỉ là một số ví dụ về các thử nghiệm được mô tả trên trang web này sử dụng phương pháp đếm tế bào dòng chảy:
- Đếm số lượng hồng cầu lưới
- Đếm tế bào CD4
- Xét nghiệm xác định HLA (Xét nghiệm kháng nguyên bề mặt tế bào và mô cơ thể)
- Phân tích tinh trùng
- Kiểu hình miễn dịch
- Xét nghiệm chức năng tiểu cầu
- Sinh thiết và chọc hút tủy xương
Phương pháp đếm tế bào dòng chảy đã được ứng dụng để xác định các loại tế bào khác nhau dành riêng cho một số bệnh nhất định. Phương pháp này được sử dụng phổ biến nhất trong chẩn đoán các bệnh ung thư liên quan đến máu như bệnh bạch cầu và ung thư hạch. Các kháng thể đơn dòng đặc hiệu đã được điều trị bằng fluorochrome được sử dụng để phát hiện sự hiện diện hoặc vắng mặt của các thành phần tế bào khác nhau thường thấy trong một số loại ung thư.
Thông tin này được sử dụng trong chẩn đoán, tiên lượng và điều trị các bệnh này. Điều này đặc biệt hữu ích trong giai đoạn đầu của một căn bệnh ác tính, nơi có thể chỉ có một vài tế bào ung thư hiện diện trong mẫu và chúng có thể không bị phát hiện bằng cách kiểm tra thông thường dưới kính hiển vi.
Nguồn:
https://labtestsonline.org/flow-cytometry
EN