I. Tổng quan
Xét nghiệm kháng thể COVID-19, còn được gọi là xét nghiệm huyết thanh, là một xét nghiệm máu được thực hiện để xem bạn đã từng bị nhiễm SARS-CoV-2 hay chưa, loại virus gây ra bệnh COVID-19. Xét nghiệm kháng thể không thể xác định liệu bạn hiện đang bị nhiễm virus COVID-19 hay không.
Kháng thể là các protein được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch của bạn để phản ứng với sự lây nhiễm. Hệ thống miễn dịch của bạn – bao gồm một mạng lưới tế bào, cơ quan và mô phức tạp – xác định các chất lạ trong cơ thể bạn và giúp chống lại nhiễm trùng và bệnh tật. Sau khi nhiễm virus COVID-19, có thể mất từ hai đến ba tuần để phát triển đủ kháng thể để được phát hiện trong xét nghiệm kháng thể, vì vậy điều quan trọng là bạn không được xét nghiệm quá sớm.
Kháng thể có thể được phát hiện trong máu của bạn trong vài tháng hoặc hơn sau khi bạn khỏi COVID-19. Mặc dù các kháng thể này có thể cung cấp một số khả năng miễn dịch đối với virus COVID-19, nhưng hiện tại vẫn chưa có đủ bằng chứng để biết các kháng thể tồn tại trong bao lâu hoặc mức độ nhiễm virus trong quá khứ giúp bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây nhiễm khác. Có một số ít trường hợp được xác nhận và nghi ngờ là tái nhiễm. Các nghiên cứu về kháng thể COVID-19 cũng như các thành phần khác của hệ thống miễn dịch đang được tiến hành để tìm hiểu thêm về khả năng miễn dịch.
Hình 1. Xét nghiệm kháng thể thực hiện trên mẫu máu
Xét nghiệm kháng thể giúp xác định được các kiểu kháng thể liên quan đến virus COVID-19:
- Các kháng thể liên kết: Loại xét nghiệm kháng thể phổ biến này sẽ phát hiện được liệu bạn có phát triển bất kỳ kháng thể nào để đáp ứng với sự lây nhiễm COVID-19 hay không. Nhưng chúng không cho biết mức độ phản ứng miễn dịch của bạn một cách bao quát hoặc hiệu quả như thế nào.
- Các kháng thể trung hòa. Chưa được phổ biến rộng rãi, một xét nghiệm mới và nhạy hơn có thể phát hiện một nhóm nhỏ các kháng thể có thể bất hoạt virus. Xét nghiệm này có thể được thực hiện sau khi bạn có kết quả xét nghiệm dương tính với các kháng thể liên kết. Đó là một bước để tìm ra hiệu quả của các kháng thể trong việc ngăn chặn virus để giúp bảo vệ bạn khỏi sự lây nhiễm COVID-19 khác.
II. Xét nghiệm kháng thể COVID-19 có thể được thực hiện nếu:
- Trước đây bạn đã có các triệu chứng của COVID-19 nhưng chưa được xét nghiệm.
- Bạn sắp tiến hành một thủ thuật y tế tại bệnh viện hoặc phòng khám, đặc biệt nếu trước đây bạn đã có kết quả xét nghiệm COVID-19 dương tính.
- Trước đây, bạn đã từng bị nhiễm COVID-19 và muốn hiến huyết tương, một phần máu của bạn có chứa kháng thể có thể giúp điều trị những người khác mắc các trường hợp nghiêm trọng của COVID-19.
Nếu một đứa trẻ bị bệnh và bác sĩ nghi ngờ mắc Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em (MIS-C), xét nghiệm kháng thể có thể được chỉ định để giúp chẩn đoán MIS-C. Nhiều trẻ mắc MIS-C có kháng thể với COVID-19, cho thấy đã từng nhiễm coronavirus.
Nếu bạn muốn làm xét nghiệm kháng thể COVID-19, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc các cơ sở y tế địa phương. Việc bạn có đủ điều kiện để xét nghiệm hay không tùy thuộc vào sự sẵn có của các xét nghiệm trong khu vực của bạn và hướng dẫn của cơ sở y tế địa phương.
III. Rủi ro
Kết quả xét nghiệm kháng thể COVID-19 không phải lúc nào cũng chính xác, đặc biệt nếu xét nghiệm được thực hiện quá sớm ngay sau khi bị lây nhiễm hoặc chất lượng xét nghiệm có vấn đề. Nhiều nhà sản xuất khác nhau vội vã đưa các xét nghiệm kháng thể ra thị trường mà không có sự giám sát chặt chẽ.
Xét nghiệm kháng thể COVID-19 có thể dẫn đến kết quả xét nghiệm dương tính giả hoặc âm tính giả:
- Kết quả dương tính giả. Kết quả xét nghiệm là dương tính, nhưng thực ra bạn không có kháng thể và trước đây bạn không hề bị lây nhiễm. Kết quả dương tính giả có thể mang lại cho bạn cảm giác an toàn sai lầm rằng bạn được bảo vệ khỏi sự lây nhiễm COVID-19.
- Kết quả âm tính giả. Bạn có kháng thể với virus COVID-19, nhưng xét nghiệm không phát hiện ra chúng. Hoặc bạn được xét nghiệm quá sớm sau khi nhiễm bệnh và cơ thể bạn chưa có thời gian để phát triển các kháng thể.
IV. Cách tiến hành
Để tiến hành xét nghiệm kháng thể đối với COVID-19, thông thường, chuyên gia y tế sẽ lấy mẫu máu, thường bằng cách chích đầu ngón tay hoặc lấy máu từ tĩnh mạch trên cánh tay của bạn. Sau đó, mẫu được kiểm tra trong phòng thí nghiệm để xác định xem bạn đã phát triển kháng thể chống lại virus COVID-19 hay chưa.
Hình 2. Mẫu máu ở đầu ngón tay được sử dụng để xét nghiệm kháng thể
V. Kết quả
Kết quả xét nghiệm kháng thể COVID-19 có thể là:
- Dương tính. Xét nghiệm dương tính có nghĩa là bạn có kháng thể COVID-19 trong máu, cho thấy bạn đã từng bị nhiễm virus. Có khả năng bạn sẽ có kết quả xét nghiệm dương tính ngay cả khi bạn chưa từng có bất kỳ triệu chứng nào của COVID-19. Kết quả xét nghiệm dương tính giả có thể xảy ra, hoặc chất lượng xét nghiệm có sai sót.
- Âm tính. Kết quả âm tính có nghĩa là bạn không có kháng thể COVID-19, vì vậy có thể bạn chưa từng bị nhiễm virus COVID-19. Vì cần thời gian để kháng thể phát triển, kết quả xét nghiệm âm tính giả có thể xảy ra nếu mẫu máu được thu thập quá sớm ngay sau khi bạn vừa bị lây nhiễm. Trong một số trường hợp, xét nghiệm có thể có sai sót.
Hình 3. Kháng thể COVID-19
Những người đã mắc COVID-19 hoặc có kết quả xét nghiệm kháng thể dương tính không nên nghĩ rằng họ được bảo vệ khỏi sự lây nhiễm COVID-19 một lần nữa. Các nhà nghiên cứu đang cố gắng xác định xem liệu các kháng thể có cung cấp một số khả năng miễn dịch đối với virus COVID-19 hay không, mức độ bảo vệ là gì và khả năng miễn dịch có thể kéo dài bao lâu. Ngay cả khi kết quả xét nghiệm cho thấy bạn có kháng thể COVID-19, hãy tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng ngừa – bao gồm đeo khẩu trang ở nơi công cộng, thường xuyên rửa tay và thực hiện giãn cách xã hội để tránh nguy cơ lây lan virus.
Nguồn:
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/covid-19-antibody-testing/about/pac-20489696
EN